فهرست
شبکه لایتنینگ (Lightning Network) یا شبکه صاعقه، یک تکنولوژی لایه دوم است که در بیت کوین معرفی شده توسط ساتوشی ناکاموتو برای پرداخت‌های خرد استفاده می‌شود. این شبکه کمک میکند که معاملات کوچک، سریع‌تر و موثرتر انجام شوند. معاملات انجام شده در این شبکه کارمزد کمتری دارند و تایید آن‌ها نیز ساده‌تر است.
در لایتنینگ نتورک، معاملات از بلاک چین اصلی بیت کوین خارج شده و خارج از زنجیره انجام می‌شوند. Lightning Network، برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت معاملات در یک معامله خارج از زنجیره (Off-Chain) طراحی شده است.
پیشنهاد شبکه صاعقه اولین‌بار توسط جوزف پون (Jospeh Pown) و تائودوس دریا (Taoudeus Derya) در سال ۲۰۱۵ مطرح شد. از آن زمان تاکنون این طرح درحال‌توسعه است.
هدف اولیه بیت کوین این بود که به‌عنوان یک کریپتوکارنسی در معاملات روزمره استفاده شود. اما با بالارفتن مداوم قیمت این ارز و درنظرگرفتن کارمزد شبکه و همچنین بزرگ‌تر شدن مقیاس بازار و افزایش تعداد کاربران، تبدیل بیت‌کوین به ارزی مناسب برای تراکنش‌های روزانه تقریباً ناممکن شد.
در حال حاضر، بلاکچین بیت کوین می‌تواند حدود ۷ تراکنش بر ثانیه را پشتیبانی کند. این یعنی اگر بخواهد به هدف خود که تبدیل‌شدن به وسیله‌ای برای انجام معاملات روزانه است برسد، باید بتواند صدها یا هزاران تراکنش بر ثانیه را مدیریت کند، شبیه کارت‌های اعتباری و پرداخت‌های الکترونیکی.باتوجه به ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین و نیاز به فعالیت نودها در شبکه، می‌توان گفت تا رسیدن به چنین ایده‌آلی مشکلات فراوان دارد.
بیایید یک مثال را بررسی کنیم. فرض کنیم می‌خواهیم هزار تراکنش را بر ثانیه در بلاکچین بیت کوین پردازش کنیم. امروز کارمزد هر تراکنش برابر با ۰.۰۰۰۶۳ BTC یعنی حدود ۳۰ دلار است. هر هزار تراکنش کارمزدی برابر ۳۰ هزار دلار خواهد داشت که مبلغی قابل‌توجه است.
حال این بخش از فرضیه را به واقعیت نزدیک کنید، به‌جای ۱۰۰۰ تراکنش بر ثانیه، بلاک چین تنها ۷ تراکنش بر ثانیه را پردازش میکند. پس برای انجام ۱۰۰۰ تراکنش، ما تقریباً به ۲.۵ دقیقه زمان نیاز داریم. در حال حاضر تأیید یک تراکنش در بلاک چین بیت کوین حداقل ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. این ظرفیت کم پردازش تراکنش‌ها نسبت به مدت‌زمان طولانی تراکنش، عملاً Bitcoin را از گزینه‌های پرداخت روزانه خارج میکند.
Lightning Network پیشنهاد میکند که با ایجاد لایه دوم در بلاکچین اصلی Bitcoin، مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین را حل کند. لایه دوم، شامل چندین کانال پرداخت بین کاربران بیت کوین است. یعنی معاملات در مقیاس‌های کوچک انجام می‌شود و فقط نتیجه نهایی آن‌ها در بلاک چین اصلی بیت کوین به‌روزرسانی خواهد شد. زمانی که دو طرف معاملات، کانال را باز کنند یا آن را ببندند.
نحوه عملکرد شبکه لایتنینگ
فرض می‌کنیم دو شخص به نام مهسا و علیرضا، زوجی هستند که با هم مراودات مالی فراوانی دارند و لازم است که این تراکنش‌ها به‌سرعت بین آن‌ها انجام شود؛ بنابراین یک کانال در شبکه صاعقه بین خودشان دو نفر ایجاد می‌کنند. این مثال می‌تواند برای شما و سوپرمارکت محله‌تان هم صادق باشد.
اول‌ازهمه، مهسا و علیرضا باید یک کیف پول چند امضایی درست کنند که هر دو آن‌ها به کلید خصوصی کیف پول دسترسی داشته باشند. سپس هر دو، مقدار مشخصی Bitcoin (فرض کنیم ۳ بیت کوین) را به این کیف پول واریز کنند.
از این لحظه، مهسا و علیرضا می‌توانند به شکل بی‌نهایت بین خودشان دو نفر معامله انجام دهند. اساساً این معاملات فقط در کیف پول مشترکشان ثبت می‌شود و به بلاک چین اصلی بیت کوین اعلام نمی‌شود. برای مثال علیرضا می‌خواهد ۱ بیت کوین برای مهسا ارسال کند، او باید حق مالکیت این مبلغ را به مهسا بدهد. سپس هر دوی آن‌ها با استفاده از کلیدهای خصوصی خود، بالانس جدید حساب را تأیید کنند.
توزیع واقعی با بسته‌شدن کانال اتفاق می‌افتد. زمانی که کانال بسته شود، الگوریتم‌های Bitcoin آخرین امضای هر دو طرف معامله در کیف پول را مبنای ترازنامه حساب دو نفر قرار می‌دهد. اگر مهسا و علیرضا بعدازاین انتقال کانال صاعقه را ببندند، دارایی مهسا ۴ بیت کوین و دارایی علیرضا ۲ بیت کوین خواهد بود.
زمانی که کانال بسته شد، بالانس نهایی حساب به بلاکچین اصلی اعلام می‌شود. پس روش کار لایتنینگ نتورک این است که می‌توان تعداد نامحدودی تراکنش بین دو یا چندنفری انجام داد و در نهایت مجموع آن‌ها را به‌عنوان یک تراکنش واحد به شبکه اعلام کرد.
فراگیر شدن شبکه صاعقه، راه‌حل اصلی
زمانی که تکنولوژی لایتنینگ نتورک به‌صورت گسترده بین کاربران رایج شود، دیگر لازم نیست که یک کانال مشخص برای ارسال پول به یک شخص خاص ایجاد کنید. به‌جای آن، شبکه لایتنینگ می‌تواند کوتاه‌ترین مسیر به کیف پول مقصد را بین کانال‌های موجود از بین افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستید، پیدا کند.
با این روش احتمال دارد که لایتنینگ نتورک پاسخی برای مشکل حل‌نشدنی کارمزدهای زیاد شبکه بیت‌کوین باشد. این فکر که هرگز نمی‌توان یک فنجان قهوه با بیت کوین خرید علاقه‌مندان به بیت کوین را ناامید میکند اما شبکه لایتنینگ احتمالاً ظرفیت حل این مسئله را دارد.